'Turning the Tide' ta un reflexion riba un futuro sostenibel pa coral y mangel na Aruba

'Turning the Tide' ta un reflexion riba un futuro sostenibel pa coral y mangel na Aruba

CEO di ACF ta splica mas riba e proyecto:

*A inverti  casi 1 miyon florin den proyecto piloto 

ORANJESTAD (AAN):  Despues di 2 aña di preparacion, por fin Aruba Conservation Foundation, ta contento di por anuncia e lansamento di un tremendo documentario.  Riba esaki, CEO di ACF, Tyson Lopez a conta cu nan a yega na e final di un proyecto piloto cu nan a yam'e 'Turning the Tide'.

            El a bisa cu e proyecto aki ta enfoca riba restauracion di mangelnan, pero tambe coral. Nan a hacie hunto cu Universidad di Wageningen, Universidad di Aruba, Scubble Bubbles Foundation y ACF como partner.

            Lopez a sigui bisa cu ta un proyecto diseña pa cuminsa cu e restauracion di coral y mangel na Aruba. Esaki ta wordo financia door di EU cu nan programa RESEMBID y e fondonan ta alcansa casi 1 miyon florin cu a wordo inverti den e ultimo dos añanan den diferente componente manera educacion y un acercamento pa comunidad.

            El a bisa cu den e transcurso di e dos añanan hopi cambio a tuma luga den organisacion, pero tambe den naturalesa. Den naturalesa, por ehempel, ta wak cu tin coralnan cu ta bay dilanti mas lihe, ta wak cu e calidad di awa ta mas miho, pero tin caminda unda ta wak mas impacto unda awa ta bira mas cayente y ta stroba e coral di crece.

            Relaciona cu e ultimo aki, a pone structuranan y planta coral di berdad pa asina por cuminsa e proceso di crecemento, el a indica.

            Tyson Lopez a agrega cu akinan ta unda ta wak cu e componentenan aki, e impacto ta haci cu un caminda ta crece mas lihe, otro caminda mas poco poco. Pero esaki ta algo cu tin cu sigui monitorea. Por ehempel, na e area di Rodgers Beach tin un area unda e coralnan a crece mas lihe locual ta un indicador positivo. Esun cu ta bay mas 'slow' ta esun na Mangel Halto cu ta tuma un tiki mas tempo. E ora mester bay analisa kico ta pasando, cua ta e calidad di e awa, cu ta componentenan cu mester sigui monitorea.

            Esaki ta parti di e proceso cu a keda haci den e dos añanan aki y e tin cu continua pa por sigui siña di dje.

            "E proyecto aki ta un 'pilot project' y ta pa siña nos tambe con pa haci e tipo di trabaonan aki. A traha cu diferente partner. Nos a traha tambe cu partnernan internacional cu tin e sistemanan aki, manera por ehempel STINAPA di Boneiro cu a bin yuda nos pa pon'e esakinan den awa", el a indica.

            Ta wardado pa e proyecto aki caba. Ya caba e partnernan a indica cu nan ta habri pa por sigui. Lo continua cu e proyecto. Ta buscando fondonan pa esaki, Lopez a bisa.

            Tur impacto di e ser humando ariba naturalesa, tera of awa, ta haci su daño. Den e caso aki, a pone e structuranan den e parke marino mas tanto na Sero Colorado, na Mangel Halto y na waf di Oranjestad pasobra eynan por tin un miho control di dje y un miho maneha, el a remarca.

            Lo por expande pa otro areanan tambe pa duna un empuhe na un otro area. Pero mester tene un bon bista di kico ta e menasanan. Pasobra por pone un rif artificial, pero si e condicion di e awa no ta bon, e ora no ta contribuyendo y ta poniendo algo eynan cu no sa si ta bay sobrevivi.

            Riba locual ta pone enfoke aworaki ta cu unda cu nan sa cu tin coralnan den un estado un tiki mas saludabel ta pone esaki y ta duna un 'boost' na e areanan aki pa sigura nan continuidad, asina Tyson Lopez a finalisa bisando.