Venezuela a bira un pais “di hende bieu y mucha”

Venezuela a bira un pais “di hende bieu y mucha”

BBC a analiza con e poblacion di Venezuela a reduci y con ta impacta desaroyo

CARACAS: Un raportahe ofreci pa BBC di Londres, ta duna testimonio di Leonor y Ricardo, kendenan despues di 45 aña lantando hunto un famia na Venezuela, awor ta mira nan nietonan crece via Zoom-Meetings cu computer, mientras nan yiunan ta gana nan pan di cada dia na cuatro diferente pais reparti riba dos continente.

   Pero esaki no ta djis nan storia, pasobra tin cien mil famia Venezolano den un situacion similar y hopi biaha ta peor cu nan!  Esta cu hopi welo na Venezuela no tin acceso na Zoom-Meetings, ni paspoort, ni recurso pa bay bishita e nietonan cada tanto aña, y tin biaha ni e placa nan tin pa paga pa remedi.

   Algun welo a logra di mantene nan nietonan banda di nan, pero esey ta socede solamente debi cu ora cu mayornan di e muchanan a bay emigra, nan no tabatin placa pa hiba nan cu nan.  Esaki ta traduci su mes den otro problema pa e muchanan (cu ta haya falta di nan mayornan, y por pasa hopi aña sin mira nan) y pa e welonan (cu tin un cargo adicional di trabao cu no semper ta apropia pa nan edad).

   Y e ola grandi di migracion di ultimo añanan debi na e crisis economico, social, y politica a genera cambionan demografico grandi cu a converti Venezuela awor den un pais di hende bieu y mucha, y esaki tin implicacionnan grave pa e presente y futuro desaroyo di e pais.

   Na aña 2015, e Instituto Nacional di Estadistica na Venezuela (INE) a calcula cu pa 2020 e pais lo bay tin 32.605.423 habitante.

   Aunke el a reduci pa e pandemia, e fluho di emigrantenan Venezolano no a stop completo.  Sinembargo e proyeccionnan mas recien di e oficina di poblacion di Nacionnan Uni (UNPOP), a calcula cu aña pasa Venezuela tabatin 28.436.000 habitante, pues 4 miyon persona menos cu a spera, y e poblacion ta similar cu a existi na 2010.  Segun Nacionnan Uni, Venezuela ta e pais di mundo cu a perde mas poblacion den ultimo cinco añanan, incluyendo mas cu Syria cu ta hinca den un guera civil.

   Venezuela ta ademas e unico pais di Latino America cu a perde habitante den e ultimo decada.  Mirando cu e Oficina di Nacionnan Uni pa Refugiadonan (UNHCR) ta mustra cu mas di 5,6 miyon Venezolano a emigra den ultimo añanan, lo ta facil pa atribui e perdida di poblacion solamente na emigracion.

   Pero e situacion ta mas complica cu esey!  Segun Anitza Freitez, directora di e Instituto di Investigacion Economico y Social di Universidad Catolico Andres Bello na Caracas: “Nos a perde poblacion di tur banda.”

   Segun Freitez, a bisa cu e reduccion di poblacion ta bin no djis debi na e emigracion masivo, pero tambe na e caida di cantidad di baby cu ta nace y un aumento den cantidad di morto.  E poco nacemento ta contribuyendo na e envehecimento di e poblacion.  E aumento di mortalidad infantil ta nifica un perdida di 30 aña di avancenan y cu a traduci tambe den un disminucion di tres aña den speranza di bida.

    Pais di hende bieu y mucha: Tur e cambionan aki a trece un panorama demografico nobo na Venezuela.  Segun datonan di Encovi, cu ta un proyecto cu ta registra condicion di bida di Venezolanonan, awor tin mas hogar di un solo persona, como tambe hopi hogar cu tin un dama como cabezante.

   Cu e cambio demografico, awor tin mas hogar cu tin dama como cabezante na Veneuela.

   Gran parti di esnan cu a bandona Venezuela ta hende homber.  Esey a pone cu awor ta muher a bira cabezante di hogar, y aworaki e cifra ey ta riba di 50% na Venezuela.  No tin ningun otro pais na Latino America cu tin un nivel halto di cabezante femenino.  E promedio pa e region ta 36%, segun Freitez a indica.

   E experto a splica cu como 60% di e emigrantenan Venezolano ta hendenan di entre 15 y 50 aña di edad, y esey ta wordo mira como un reduccion importante di e poblacion activo, y un aumento di peso demografico di e poblacion dependiente, specialmente di adultonan di edad grandi.

  Segun dato di Encovi, na Venezuela aworaki tin 65 persona dependiente (menor di 15 aña y mas grandi cu 60 aña) pa cada 100 persona di edad laboral, cu ta un carga demografico cu a termina yegando mucho mas rapido di loke a pronostica.

   Freitez mes a bisa: “Esaki ta un pais di hende bieu y mucha.”

   Segun e pronosticonan di INE, tabata spera cu na aña 2039 e proporcion di hendenan di 60 aña of mas lo a yega 12%-13% di poblacion, y e situacion ey a anticipa na 2020.  Pero e envehecimiento a adelanta casi 20 aña debi na e efecto di selectividad di emigracion cu a nifica e exodo di hendenan hoben.

   Y e cambio aki ta pone Venezuela adapta su mes na un realidad nobo mas exigente.  Un pais mas pober, mas bieu, y mas dependiente.