Na Aruba, e problema di imigracion ta: Cheap Labour, Trahadornan ilegal y no paga belasting

Na Aruba, e problema di imigracion ta: Cheap Labour, Trahadornan ilegal y no paga belasting

Gregorio Wolff:

ORANJESTAD (AAN):  Segun Gregorio Wolff, ex sindicalista, e problema di e imigracion  aki na Aruba, nos politiconan di e ultimo 15 añanan ta culpabel, ya cu den e maneho aki nos no a conoce un planiamento di un politica Economico/Social y  Laboral. Por bisa cu nos  politiconan a sera wowo pa e problema aki. Esnan cu placa, hopi biaha stranheronan por a cumpra terreno y construi nan edificionan cu ilegalnan pa engrandece nan rikeza y después opera sitionan hotelero pa ricibi turista, cual ta un negoshi lucrativo. Mas lucrativo e ta bira, pasobra no ta cobra belasting ariba e grupo di riconan aki. Un palabra hopi uza ultimo tempo ta leverage.

Nan cu nan poder financiero tabatin un LEVERAGE via nan poder pa influencia Politiconan na Aruba y ricibi bentahanan strategico.

Ora nos haci comparacion cu e imigracion na Europa y Merca nos ta wak cu e imigracion ilegal na Aruba a sosode den e mesun periodo. Nos tabata den un mundo Unipolar, unda e Neo-Liberalismo tabata mas fuerte cu nunca. E ingredientenan fuerte di e imigracion aki na Merca, na Europa y tambe cerca nos ta: Cheap Labour, trahadornan ta ilegal, no tin control y no ta paga impuesto.  

Nos politiconan a faya, specialmente e ministronan di Labor y e ministronan di Economia.

Ceramento di wowo, di hopi politico pa e política malo aki, a yuda e grupo di riconan, aplicando un sistema di ayudo dor di compinchinan y amigonan politico. E fenomeno di Cheap Labour a ser practica na e construccionnan di Hotelnan y AIRBNB-nan pa loco, specialmente na Noord.

E maneho aki sin planeamento a crea un disaster pa e pueblo di Aruba, sigur den e distrito di Noord ya cu casi no tin e terenonan disponibel mas pa e pueblo di Aruba. E maneho aki a crea hopi rikesa pa un grupo cu no ta di Aruba. Bo ta tende cu hopi biaha ta mafiosonan ta tras di e proyectonan aki. Nos ta tende di hendenan di Merca, di Rusia, di Canada, di Hulanda, di esnan cu a horta placa di Citgo na Merca,  di e Narconan. Tambe tabatin hendenan di Aruba honrado, cu no ta mafia, pero a uza, e Sistema di Cheap Labour y no paga belasting, pa engrandece nan rikesa.

Principalmente e ministronan di Labor cu mester a traha un plan strategico pa combati e ehercito di trahadornan ilegal. Nos conoce e palabranan bunita MAN-POWER-PLANNING, pero no uza.

Otro ministronan cu tambe ta carga culpabilidad grandi ta e ministronan di economía, nan mester a planea construcciónnan di hotelnan y di AIRBNB-nan, den combinación cu e Man-Power-Planning di e ministro di Labor y no crea desastre cu e permisonan pa construcción..

            E pensamento y plan di e riconan aki ta fácil. Cu nan “Leverage” ariba política na Aruba, nan a planea nan plan: Cu construccionnan pa turismo bo por gana hopi mas placa compara cu proyectonan di construccion pa pueblo, aserca e ganashi ta mas barbaro si uza Cheap Labour y no paga impuesto. Despues ta gobierno mes ta hinca dozenanan di miyonnan den ATA pa promove Aruba pa yena nan establecimentonan turistico.

Politiconan a sera wowo pa e problema aki, no a goberna y awe nos tin un problema grandisimo.   

Awor e solucion na Aruba no ta facil.

Den prensa e ministro di Husticia a mustra un plan pa e problema laboral cual no ta bisa mucho cos. Atrobe e ta parce un plan no bon studia y simplemente benta den prensa pa ricibi su aceptación.

Lo duna permiso na tur trahador stranhero, tambe e ilegal cu no tin dunador di trabao. Wel tur ilegal tin dunador di trabao, pero e tipo aki, esta e Patron, ta scondi. Pa gobierno “Patron Scondi” ta nifica cu e ilegal no tin un patron y e ta legal pa busca su permiso.

Mi ta di opinión cu e problema di e trahador ilegal mester di un solución, anto social. No uno a la Trump. E nivel di pensamento social di e Arubiano ta hopi mas halto cu esun di Trump.

E trahador ilegal ta un producto di e mal maneho di gobierno y di e empresarionan rico, kendenan kier a engrandece nan rikeza. E imigrantenan ta pasando den duro, no tin lugar drechi pa nan biba, hopi biaha ta uza e palabra Choza. Esta nan ta biba den lugarnan no-digno pa e Aruba cu su GDP haltisimo, hopi tin famia cu muchanan cu a nace na Aruba y muchanan cu ta bay scol. 

E problemanan relaciona cu e imigrantenan y sigur esnan ilegal ta grandi.

E solucion no ta duna un permiso pa e ilegal bay traha den un hotel y problema ta soluciona.

Aruba tin un Tourism Overdevelopment, un desaroyo turistico demasiado pa un isla chikito manera Aruba. Nos medio-ambiente ta bay atras, nos cultura ta bay atras, no tin e infrastructura adecua pa e desaroyo turistico, costo di bida ta subi pa e poblacion local y hopi mas aspectonan negativo pa e Arubiano. No tin e espacionan mas:

Pa construi casnan pa e nos pueblo y pa e imigrantenan;.

Mester mas caretera y no tin lugarnan mas;

Ta bay na elimina parti di naturaleza. 

Gobierno traha un team di expertonan pa trece solucionnan.

Mi persona ta pensa pa gobierno traha un comision amplio cu participacion di expertonan di e partidonan politico, preferibel no-politico, E politico ta parti di e problema y awor nos kier solucion. Tambe  experto, for di mundo sindical, maske sindicalismo ta pasando den su momentonan mas dificil y di empresarionan. 

Un team di expertonan pafor di e ambiente di politica partidario pa trece solucionnan.

Mi ta pensa, no di AHATA, ni di ATA, ni di e gremio di AIRBNB, pasobra nan tin otro metanan. Nan ta e autornan di e Tourism Overdevelopment.

E plan di e ministro di Husticia sigur tin e backing di esnan poderoso den e industria di Turismo.
Aki mi ta pensa ariba e cadenanan Hotelero cu un base fuerte na Aruba. Nan sigur ta wak nan futuro financiero, pa gana mas placa y asuntonan cu por yuda Aruba no ta ariba nan agenda.

Un comision ta traha un plan amplio cu solucionnan ariba varios terreno.   

E situación laboral na Aruba, unda ta tene cuenta cu e posición di e trahador Arubiano y e stranhero legal, cual ta bini na prome lugar.

E comision mester tene cuenta cu e Sustainable Development Goals 2030 (SDGs) di UNO.

Plannan pa combati e Tourism Overdevelopment na Aruba.

Yuda financieramente e Arubiano den e regionnan turistico pa traha 1 te 3 camber pa AIRBNB o B.B. pa e famia tambe probecha di turismo y no bende su tereno cu cas.

Traha un plan pa e doñonan di AIRBNB paga nan impuesto manera debe ser.

E  stranhero o Hulandes/Europeo cu no tin 10 aña ta biba na  Aruba no por cumpra tereno na Aruba.

Si e ta cumpli cu e condicion di 10 aña e NO POR cumpra un tereno/cas cu balor menos di 1,5 miyon florin (Miyon y mey florin). 

Tin hopi mas asunto cu mester tene cuenta cu nan, pero esakinan ta trabao di expertonan.