Malesa di coral 'Stony Coral Tissue Loss Disease' ta na Aruba

Malesa di coral 'Stony Coral Tissue Loss Disease' ta na Aruba

Directie Natuur en Milieu a confirma cu

ORANJESTAD (AAN):  Directie Natuur en Milieu (DNM) conhuntamente cu Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA), despues di a reuni cu e team encarga pa haci analisis y sondeo, y cu confirmacion concreto for di e instituto internacional Atlantic and Gulf Rapid Reef Assessment (AGRRA), ta comparti cu e malesa Stony Coral Tissue Loss Disease ta oficialmente presente na Aruba.

            DNM y FPNA ta confirma cu esaki a afecta hopi coral tipo hard corals (brain corals y star corals) na diferente localidad na e costanan di Aruba. Aña pasa, DNM y FPNA a reuni cu Directie Scheepvaart Aruba (DSA) y Bureau Rampenbestrijding Aruba (BRA) pa analisa kico ta e procesonan cu mester encamina unda cu a confirma e malesa na Aruba y a traha riba un protocol cu awor lo ta na vigor. Den transcurso di e simannan cu ta bini lo tin mas indicacion kico ta e posibilidadnan y kico e team lo haci pa cu e situacion delicado aki y di urgencia. 

Kico ta Stony Coral Tissue Loss Disease?

            Desde aña 2014, Stony Coral Tissue Loss Disease (SCTLD) a afecta e coralnan na Florida y a sigui plama rapidamente den Caribe y ta afectando coralnan y nan biodiversidad. Stony Coral Tissue Loss Disease (SCTLD) ta un malesa di coral cu ta afecta 30  di e 45 diferente especie di hard coral di Caribe. E ta afecta specialmente ‘brain’, ‘maze’, ‘pillar’, y ‘star’ coral, y ta plama rapidamente cu mortalidad halto di 66-100% di e coralnan aki. Mester remarca cu na Florida mes ainda expertonan ta investigando e causa di e malesa, y no tin un solucion concreto pa para e infeccion di e coralnan. Ta di menciona cu e malesa aki no ta afecta salud di hende. 

Kico DNM y FPNA a haci te cu awe?

            Algun luna pasa, a pone DNM y FPNA na altura cu a observa algun coral cu posibel malesa den area di Boca Catalina. E team di DNM y FPNA a realisa un sondeo inmediatamente pa haci e observacion necesario di e condicion di e coralnan na e sitio. E team a uza e metodo di ‘Roving Survey’ cu ta un analisis unda mester drenta awa pa observa, tuma nota y saca potret, di e diferente sortonan afecta den un area specifica. Mester conta e coralnan y haci un distincion entre e coralnan ‘afecta’ of ‘no afecta’ cu e malesa.

            Despues ta bay over na compara tur informacion di e sondeonan pa determina si ta SCTLD.

E prome sondeo di e team na december 2022, por a confirma cu a observa cu 43% di ‘brain corals’ y 62% di ‘star corals’ ta afecta cu un tipo di malesa no documenta ainda na Boca Catalina y cu e situacion ta alarmante.

            E porcentahenan aki ta solamente di e coralnan cu ta bibo. Manera ta conoci, hopi di e coralnan den e area indica ta afecta pa otro malesanan caba. E team a tuma contacto cu partnernan local pa monitorea coral y asina yuda observa otro areanan. Asina a bin constata cu na Arashi y Antilla tambe e coralnan tin e mesun condicion.

            Den e dianan siguiente, atrobe FPNA hunto cu DNM a drenta lama pa sigui observa e mesun coralnan y aki a mira cu e coralnan a sigui deteriora den menos di 4 dia, cual ta refleha un avance hopi lihe. E situacion a indica cu e coralnan afecta lo muri den e proximo simannan.

            Esaki ta nifica cu e ecosistema di coral, ta na peliger y p’esey ta sumamente importante pa tuma e situacion aki na serio y averigua e progreso di malesa cu ta afectando e coralnan, como tambe e plamamento pa otro areanan.

            Den contacto constante cu AGRRA no por a confirma si den e caso aki tawata trata di SCTLD of ‘White Plague’, un malesa parecido na SCTLD pero menos agresivo.

            DNM y FPNA desde september 2022 a traha riba un Standard Operating Procedure (SOP) pa asina ta prepara pa e dia cu Stony Coral Tissue Loss Disease yega Aruba, ya cu STINAPA a topa cu coral cu malesa sospechoso na Boneiro. Si en caso ta confirma cu na Aruba tin e malesa SCTLD, hunto cu DSA y BRA ta bay pone e plan den accion. Y esaki ta e caso awor cu mester agilisa e SOP.

            E luna aki FPNA y DNM a realisa 2 townhall meeting pa asina informa e comunidad di e situacion andando. Adicionalmente, a organisa 2 workshop pa buceadonan y ‘freedivers’ pa duna training di analisis di coral y con pa monitor condicion di e coral pa asina identifica e coralnan cu tin diferente malesa.

            Esnan cu a tuma e workshop aki lo yuda como boluntario pa haci e buceonan necesario pa sigui monitoreo y sondea e progreso di e malesa den nos lama. Nos ta gradici tur e 24 boluntarionan aki cu a pone tempo y dedicacion pa haci e trabounan necesario ora e momento presenta.

            Cu colaboracion di ministerio di Naturalesa a laga traha un video di protocol di decontaminacion pa usuarionan di nos lama. Esaki ta pa buceadonan, snorklers, piscado y tur persona cu ta haci uzo di cualkier ekipo di un sitio (lama) pa e otro. FPNA y DNM a bin ta saca infograficonan cu ta specifica e diferente malesanan di coral riba diferente plataforma social y di prensa pa alerta comunidad.

            DNM y FPNA a manda tur informacion necesario pa expertonan den region internacional, manera Atlantic and Gulf Rapid Reef Assessment (AGGRA) y MPA Connect pa purba saca afo cua malesa a presenta actualmente. Y asina por a confirma awo e malesa Stony Coral Tissue Loss Disease ta presente.