Conseho Nacional di Resiliencia Climatico (NCRC)
ORANJESTAD (AAN): Aruba ta sinti mas y mas e efectonan di cambio di clima. Ademas di aumento di calor y secura den ultimo 50 aña, Aruba tambe conoce impacto di yobida fuerte y awasero intenso, especialmente den ultimo decadanan. Estudionan ta mustra cu cambionan di clima y awasero ta birando mas extremo cu impacto severo riba infrastructura, inundacion den areanan urbano y diferente hogar.
Conseho Nacional di Resiliencia Climatico (NCRC) di Aruba ta continua cu esfuersonan pa identifica y atende cu e impactonan di cambio di clima na Aruba. Pa yuda tur hende compronde y prepara mihor pa e riesgonan aki, recientemente a lansa e “Climate Impact Atlas” di Aruba. E web portal nobo aki di clima ta duna informacion riba con cambio di clima ta afecta Aruba.
Data di ultimo 50 aña ta mustra cu Aruba a conoce varios temporada di awasero intenso causa door di yobida torencial acopla na tormenta tropical. Analisis ta mustra cu e intesidad di awasero a crece den ultimo decada. Esaki ta trece cu ne cu varios area ta keda inunda bou di awa. Ora e cantidad y intensidad di awasero (yobida cu ta cay pa ora) surpasa esaki cu un intesidad di mas cu 100mm/ora, e impacto riba infrastructura ta bira mas severo cu riesgo di inundacion di areanan comercial y urbano. Por ehempel, aunke horcan Ivan na 2004 a pasa pa nort di Aruba, asina ki mes awasero intenso a afecta comunidad.
Basicamente, ora Aruba experiencia awasero mas intenso, expansion infrastructural ta tranca funcionamento optimal di nos sistema natural (di rooi y dam) pa absorba y carga e awa. Consecuencia ta cu awa ta tranca, causando daño na edificio y cas den diferente bario, caminda cera y deteriora, ya te hasta riesgo di perdidad di bida. Falta di drenaha natural y infrastructural tambe ta hunga un rol.
Estudio geografico riba e webportal di “Climate Impact Atlas” di Aruba ta mustra cu tin varios zona y area cu ta keda afecta door di awasero intenso. Riba e mapa por wak esaki na color blauw cla te scur. E mapa aki ta mustra cua ta e areanan mas vulnerabel pa inundacion durante awasero intenso. E mapa ta mustra claramento cu awesero intenso tin un impacto riba varios edificio y cas (color cora riba mapa). Tambe ta wak cu transporte y mobilidad ta afecta door cu camindanan ta inaccesibel (color cora riba mapa).
Door di sa cua ta e areanan mas afecta y vulnerabel, por planifica mihor, prepara di antemano y tuma accion na tempo pa reduci e impacto y mehora siguridad. Temporada di awasero intenso ta rekeri adaptacion di infrastructura y urbanisacion cu ta tene cuenta cu un clima mas extremo, nos medio ambiente y e manera cu naturalesa ta funciona. Anticipando intensificacion di cambio climatico ta nifica cu adaptacion basa riba naturalesa ta esencial, ademas di considera manera mas eficaz di carga y cosecha awa.
E cambionan climatico aki ta subraya e necesidad urgente di strategianan di adaptacion pa proteha comunidad, infrastructura y medio ambiente di Aruba. A base di e evaluacion di e riesgonan y e impacto climatico, e concentracion di NCRC ta riba e miho manera di forma responsabel y sostenibel pa Aruba prepara pa y adapta na diferent efecto di cambio climatico, incluyendo secura. Esaki ta pasonan vital den desaroyo di un strategia di resiliencia climatico nacional pa Aruba. Pa mas informacion tocante NCRC por bishita https://ncrc-aruba.org/cia.
https://diario.aw/categories/noticia/general/impacto-di-awasero-intenso-y-riesgo-di-inundacion-urbano#sigProIdd443fdde2b