Na caminda pa celebracion di 40 aña Status Aparte Aruba
- Mester honra e Arubianonan cu a hiba bataya decisivo pa Aruba
- Arogancia di historia ayera a duna ley espacio pa bira inhusto
ORANJESTAD (AAN) Na momento cu Januari 2026 haci su entrada, Aruba lo recorda cu 40 aña pasa, uno di e luchanan mas grandi pa democracia den historia moderno di region Caribense, a wordo realiza dia Prome di Januari 1986.
Hopi di e realidad di e logro grandi di Aruba a bay perdi na e momento cu Pueblo di Aruba a canta victoria cu lagrima na wowo pasobra hamas Aruba lo por a bolbe mira e lider cu a hiba Aruba na e logro historico, cu tabata Betico Croes.
Na caminda pa Prome di Januari 2026, ora Aruba recorda cu ta cuarenta aña pasa cu el a bira pais, mester entrega na e generacion hoben di Aruba e logro historico cu e generacion saliente ta laga atras.
Na mes momento husticia mester wordo haci na caminda pa Prome di Januari 2026, cu e grupo di Arubianonan cu a hiba e lucha final cu a conduci na e logro di Status Aparte, cu na 1977 a topa cu su momento decisivo.
Pa comprende e realidad di islanan Caribense cu ta parti di Reino Hulandes, mester bolbe na final di Segunda Guera Mundial ora un orden legal nobo a wordo priminti na Reino Hulandes den e grito pa autonomia cu islanan Caribense a entona.
Aruba a opta pa un sistema di separacion di otro islanan di loke lo a bira Antia Hulandes, cu ta wordo considera un tipo di federacion di e islanan Hulandes den Caribe.
E peticion di Aruba pa separacion di otro islanan no a wordo honra y Aruba a bira uno di e paisnan di Antiyas Hulandes, den cual Curacao cu mas asiento den Parlamento semper tabata goza di un mayoria.
Pues e Separacion cu e Arubiano a desea no a bira realidad den Antiyas Hulandes aunke e introduccion di Gobiernonan di Teritorio Insular a delega asuntonan domestico na e Gobiernonan Insular, cu Conseho Insular como e poder real pa maneho di asuntonan domestico di e islanan.
Diputadonan no tabata tin e autoridad di Ministernan y den nan mayoria mester tabata miembro di Conseho Insular.
Interim Regeling nunca a yega na un fin y tabata Betico Croes cu a lanza e grito di Status Aparte, cu tabata un areglo estatal completamente diferente di e separacion di poder gubernamental pa e islanan cu a wordo presenta dor di Aruba prome cu Betico Croes.
Despues cu politiconan di Aruba a laga e lucha di separacion cay pa introduccion di Antiyas Hulandes, Gobiernonan di Reino y di Antiyas no a duna mucho balor na e lucha pa Status Aparte di Betico Croes, kende a dicidi di hiba su lucha na nivel internacional.
Betico Croes a tene un referendum, cu tanto Antiyas como Hulanda a rechaza.
Asina el a logra na Maart 1977 entrega e prueba cu e tabata tin 82.5 porciento di Pueblo di Aruba tras di su lucha.
Ainda Antiyas Hulandes y Hulanda no a entrega spada.
Na Juni 1977 eleccionnan di Parlamento Antiyano a tuma lugar. MEP a gana na forma abrumador na Aruba mientras na Curacao, e Partido Democraat cu a hiba un campaña dirigi contra Status Aparte y renobacion politico na Curacao, a gana eleccion.
Partido Democraat dirigi pa Boy Rozendal a uni cu su aliadonan na tur e islanan, cu tabata PPA na Aruba, DP Isla Ariba y DP Bonaire, pa forma e mayoria den Parlamento y manda Betico Croes oposicion.
Na e momento, na 1977, e lucha di e Pueblo Arubano mester a wordo silencia atrobe, pero Pueblo di Aruba a duna e prueba cu e no ta bandona e lucha di Status Aparte.
Aruba a uni den protestanan unico.
E lucha pa Status Aparte ya no tabata un expresion di palabra pero a bira un lucha nacional.
Sindicatonan, comercio, Clero tabata uno den e realidad nacional di Aruba.
Na juli 1977 ya deliberacionnan a cuminsa y accionnan a cuminsa escala mientras Aruba a lansa su exigencia pa independencia si ta necesario.
Welga general a bira realidad dia 10 Di Augustus 1977 y sindicalistanan a wordo detene pa motibo di un panfleta den cual nan a “suspende paz y trankilidad”.
Bou liderazgo di Betico Croes a dicidi cu ta bay Warda di Polis pa exigi libertad di sindicalistanan deteni pa motibo di e panfleta.
Pueblo a lanta contra Polis. Betico Croes a drenta den reunion cu Polis y sindicalistanan pero sin resultado.
Aruba a keda den scuridad total dia 11 di Augustus, sin comunicacion di loke e tempo tabata telex y avionnan no por a baha.
Riot commando a drenta den accion. Sonido di tiro tabata wordo scucha y bala a alcansa vehiculonan di dirigentenan di e accionnan.
Hulanda a hiba combersacion cu Nel Oduber y Roland Lacle, cu a cruza oceano pa busca solucion, cu a drenta dia 19 di Augustus1977 ora Hulanda a bay di acuerdo pa papia cu representenan di Aruba riba futuro di e pais.
Dia 18 di Maart 1983 Aruba a wordo informa cu e lo haya su Status Aparte, cu a exigi lo maximo di e Pueblo di Aruba.
E pregunta ta awor, con ta celebra 40 aña Status Aparte sin duna un lugar na luchadornan cu a cambia historia di Reino Hulandes cu un valentia cu merece respet di Pueblonan grandi.
Nan a lucha pa alcanza e meta grandi di un Aruba soberano. Nan a wordo poni contra muraya, cu nan mester a kibra pa nan por a sigui.
Nan a topa cu arogancia di historia, cu demasiado biaha ta duna ley espacio pa bira inhusto!