CELIA CRUZ: 100 aña di puro azucar, son y sabor

CELIA CRUZ: 100 aña di puro azucar, son y sabor

Awe ta conmemora un siglo di su nacemento

  • Un di su prome presentacion na Aruba tabata na Club Caribe
  • Entrada e tempo aya tabata 5 Florin 

ORANJESTAD (AAN): Celia de la Caridad Cruz Alfonso a mira luz di e mundo aki dia 21 di October 1925.  Un siglo ya a pasa desde cu e fabuloso dama aki cu su voz unico a yega e bario Santos Suárez na Havana, pa trece ‘azucar, son y sabor’.

   Creciendo den decada di 1930, cu clima musical varia, Celia tabata scucha hopi musico cu a influencia su carera como adulto, incluyendo Fernando Collazo, Abelardo Barroso, Pablo Quevedo, Antonio Arcaño, y Arsenio Rodriguez.  Na 1947 el a cuminsa studia teoria di musica, voz, y piano na Conservatorio Nacional di Musica na Havana.  Su prome cantamento tabata na un emisora di radio, pa nan “hora di amateur”, unda el a gana un bolo como regalo.  Asina a sigui cu mas presentacion, te cu el a bira grandi.

   For di e tempo ey, e historia di musica popular di Latino America a dividi den dos:  Prome y despues di Celia.  Su voz a trascende generonan, su sonrisa a vence exilio, y su nomber a converti su mes den e sinonimo di gozo, forza, y resistencia.

   Celia no tabata djis canta salsa: El a re-inventa esaki!  El a converti e dolor den fiesta, e nostalgia den bandera, y su color di cuero den orguyo.  Ora cu otronan tabata djis mira ritmo, Celia a mira identidad!  Ora cu otronan tabata tende percusion, Celia tabata scucha raiz.  Riba cada escenario el a transmiti e alegria di Caribe comosifuera e ta un acto di fe.  Pesey awe, na di 100 aña di su nacemento, su bos ta sigui sona den aire na tur fiesta, durante Carnaval na algun pais, y den barionan.

  Plamando tur camina: Celia tabata e eco di un isla y herencia di henter un continente.  No tabatin frontera unda su bos no a cruza, ningun tristeza cu su sonrisa no a dirti.  For di New York te Barranquilla, for di Los Angeles te Aruba, su legado ta wordo sosteni manera un flambeu cu ta ilumina generacionnan nobo di artista, homber y muhe, cu ainda ta mira den Celia un referente di autenticidad y principalmente libertad.

   Algo cu hopi hende no a realiza, ta cu Celia Cruz a bira e muhe cu a kibra hopi baricada den musica, cantando generonan cu tabata wordo domina e tempo aya principalmente door di cantantenan masculino, manera bol, son, y guaracha.  El a trece calor di caya, y e estilo cu solamente e forza di su cultura por duna, danki na e hecho cu e ta un rumbera.  Celia tabatin un bos cu ta cruza tur tempo, cu a briya y ta sigui briya pa su autenticidad y su multiple di estilo, y a destaca den e bandanan musical mas importante di musica den Caribe, manera La Sonora Matancera y La Fania All Star.

   Papiando di su bos: Celia Cruz no tabata e bos mas importante di salsa, sino e prome cu a duna forma na su sonido.  Celia a graba e prome cancionnan cu por wordo yama salsa.  Loke el a graba cu Memo Salamanca, esta “Te solté na rienda” y loke el a haci cu Tito Puente, esta “Sabor gitano”, tabata e prome salsanan cu nan a tende na New York.

   Su aporte tabata decisivo, pues el a yuda forma un genero, cu te cu e momento ey no tabatin un nomber.  Y el a haci esey for di un autenticidad asina poderoso cu su cancionnan ainda ta sigui di ta bibo, ta wordo baila, y inclui door di generacionnan nobo.  E musica di Celia Cruz ta sigui sona, pasobra e tabata un “musica sin fecha di caduca.”

   Lazo cu Aruba: Na Aruba su cancionnan a bira popular, y cu su presentacionnan den La Sonora Matancera a pone cu fanaticada riba e isla tabata anhela pa e haci bishita y un presentacion.  Tur hende tabata cumpra su disconan cu ta bin di e sello disquero di ‘Seeco’.

   Un di e prome presentacion cu el a bin tene na Aruba, a bira un fiesta bailabel den Club Caribe na Playa.  Pero pueblo no a keda contento cu e ‘prijs halto’ di entrada e tempo aya.  Nan a expresa nan disgusto y keha cu e entrada di 5 Florin pa persona tabata demasiado.  Pero otronan a djis spaar nan placa pa asina a cumpra ticket pa por a bay balia riba tononan di Sonora Matancera y Celia Cruz.

   Aruba tabatin un lugar special den curazon di Celia Cruz.  El a haci numeroso presentacion riba e isla, y algo notabel ta cu el a forma un bunita amistad cu e reportero local conoci como Jan Poets.  Di tal forma cu Celia tabatin e number direct di Jan Poets, y vice-versa.

   Tabatin un conferencia di prensa den exterior unda cu Celia Cruz tabata dunando entrevista na prensa, y diripiente Celia a tende e conocido ‘estilo di hari’ di Jan Poets den background.  Mesora el a stop di papia cu prensa, cuminza draai rond y puntra “Jan Poes!!! Jan Poes!!!  ¿Donde estas Jan Poes?”

   Hecho ta cu na tur isla di ABC e tabata popular, y na aña 1957, Celia a graba su prome cancion na Papiamento titula “Mi so den Boso”, cu ta un tumba Antiyano.  E tabata un cancion componi pa Ludwig Samson, y acompaña pa Sonora Matancera.

   Pa e motibo aki y mas, Aruba lo no lubida e muhe mas relevante di musica Latino y Caribense.  E tabata activo di aña 1948 te cu 2003.

   Celia Cruz a biba pa 77 aña di edad, y dia 16 di Juli 2003 el a fayece na momento cu e tabata na New Jersey na Merca.  El a wordo dera na The Bronx na New York.