Matanan di Mangel ta bao di menasa serio den henter e region

Matanan di Mangel ta bao di menasa serio den henter e region

Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA)

ORANJESTAD (AAN): Riba Dia Mundial di Mata di Mangel, Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) ta bati alarma: e matanan di mangel, protector di costa di naturalesa, ta bou di menasa serio den henter e region. Haya solamente na Aruba, Boneiro, Corsou y St. Maarten e mondinan aki tolerante na salo ta entre e ecosistemanan mas poderoso den Caribe Hulandes. Nan ta absorba te 10 biaha mas carbon cu selva tropical, ta proteha costa di erosion y tormenta, y ta provee luga di broei pa un cantidad inmenso di especie marino. Sinembargo, e matanan di mangel ta birando menos na tur e islanan. Pero tin un caminda pa cana si nos actua awor.

-Descubrimento alarmante

E rapport 'State of  Nature Report Caribbean Netherlands', recien publica door di Wageningen Marine Research y subsidia pa Minister di Agricultura, Pesca, Seguridad di Cuminda y Naturalesa (LVVN), ta revela un desafio  fastioso pa e matanan di Mangel. E rapport ta identifica desaroyo di erosion di costa, haci pio pa e mal maneho di awa y sedimentacion, como e menasanan mas grandi pa e matanan di mangel awendia.

E rapport ta haya cu na Boneiro, hopi area di mangel ta mustra condicionnan ecologico abou, specialmente na luganan manera Lac Bay y Lagun caminda interupcion hidrologico ta severo. Acumulacion di sedimento ta asfixia e sistemanan di rais, y captacion di awa degrada. Aunke e rapport ta enfatisa mas masta riba Bonairo, e menasanan y patronchinan ambiental aki ta wordo mira riba e otro tres islanan (Aruba, Corsou y St. Maarten) tambe.

Mangel ta un piedra di base di resilencia di clima y biodiversidad, brindando servicio esencial cu ta beneficia hende, fauna y economia. For di proteha costa contra tormenta te na sostene pesca y warda gran cantidad di carbon, nan rol den salud di ecosistema no por wordo exagera. E rapport di Estado di Naturalesa ta bisa bon cla: sin accion inmediato y sostenibel, nos ta core riesgo di perde e habitatnan critico aki, y cu nan, e defensanan natural cu nos islanan ta depende di nan

-Unda Nos Ta Bay for di Aki?

Ministerio di LVVN ta hunga un rol crucial den conservacion di naturalesa na Boneiro, Saba, y St. Eustatius, manera indica den e Plan di Maneho di Naturalesa y Medio Ambiente Hulandes Caribense (NEPP) 2020–2030.  Declaracionnan recien, manera e yamada pa accion di DCNA a enfatisa e necesidad pa accion inmediato, mientras cu un  declaracion conhunto  publica pa WWF y partnernan insular (incluyendo DCNA, organisacionnan local di maneho di area proteha y NGOnan di naturalesa) a calcula cu mester di 300 miyon euro na financiamento adicional pa cumpli cu e metanan di 2030 di NEPP. Mas o menos mita di esaki ta necesario pa conservacion y restauracion directo di naturalesa (manera mata di mangel, rif di coral, palo), mientras cu e otro mita ta necesario pa mehora infrastructura ambiental crucial, manera sistema di tratamento di awa di desecho. E ta un cantidad grandi, pero problema grandi ta exigi inversion audaz si nos kier mira cambio real y duradero pa naturalesa. Retrasa accion lo solamente haci solucionnan den futuro mas costoso y menos efectivo, mientras cu e ecosistemanan ta sigui degrada.

Na mes momento e otro islanan di Caribe Hulandes, esta Aruba, Corsou y St. Maarten tambe ta confrontando menasanan creciente pa nan ecosistemanan y mester di mas sosten. Tin un necesidad urgente pa un acercamento regional coordina y financiamento mas exacto na tur seis isla. DCNA ta compromete pa yuda lidera e cambio aki pa tur e seis islanan di Caribe Hulandes. Cu sosten di e Loteria di Codigo Postal Hulandes y co-financiamento di WWF-NL y Bloomberg Philanthropies, DCNA ta duna inicio na e Programa di Conservacion y Restauracion di Habitatnan clave. Pa yuda drecha e decadencia alarmante di mata di mangel y otro habitatnan clave, e Programa regional aki lo pone enfasis fuerte riba habitatnan clave manera mata di mangel, aumenta restauracion riba tereno, fortalece politica y enforsamento ambiental, y incorpora proteccion di habitat den planificacion espacial y strategianan di clima na nivel nacional y insular.

Si nos perde e mata di mangelnan, nos ta perde un di e proteccionan mas efectivo di naturalesa contra cambio di clima y perdida di biodiversidad. Pero trahando hunto, e ecosistemanan aki por recupera y por sigui proteha bida riba y bou di e nivel di awa.

E articulo di BioNews aki ta parti di e serie nobo di DCNA cu ta destaca habitatnan clave den Caribe Hulandes, cu informacion di State of Nature Report Caribbean Netherlands di Wageningen University & Research.