HAVA no ta wordo involucra suficiente den presupuesto di cuido primario

HAVA no ta wordo involucra suficiente den presupuesto di cuido primario

HAVA na mesa pa rondanan consultorio cu formadornan

ORANJESTAD (AAN):   Den cuadro di rondanan consultorio entre diferente gremionan den comunidad y e formadornan cu ta encarga cu forma e gobierno nobo di Aruba, HAVA recientemente tambe a wordo invita pa por papia tocante puntonan di atencion pa e sector di cuido primario, cu enfoke special riba nos dokternan di cas.

            Pa HAVA esaki ta un bon momento pa prome cu gobierno nobo wordo forma, e puntonan di atencion por wordo elabora cu e meta pa esakinan por wordo tuma den consideracion durante e proximo periodo di gobernacion.

            HAVA, e asociacion di dokternan di cas na Aruba, ta representa e interesnan comun y ta fungi como e vocero di e dokternan di cas. Tambe e tin como obhetivo pa uni, fortalece y representa e dokternan di cas. Pues pa HAVA esaki tawata un honor pa por a transmiti den nomber di su miembronan loke mester atende debidamente den e periodo nos dilanti.

            E puntonan di atencion cu a wordo comparti durante e reunion ta lo siguiente:

  1. Presion di trabou ta crece door di ampliacion di responsabilidad
  • Cada biaha mas, e dokter di cas ta wordo uza como e punto di prome atencion pa soluciona tur tipo di pregunta cu e pashent por tin. Diferente stakeholders y protagonista den e cadena di provee cuido tambe ta contribui na esaki door di dirigi pregunta pa nos dokternan di cas siendo cu nan no ta ekipa pa atende cu esaki na e momento ey.
  • Manera e contract cu AZV ta indica, dokter di cas semper mester ta disponibel. Esaki ta conduci na coleganan cu ta demotiva, ta sobrecarga cu trabou y finalmente nan por haya un burn-out. Tambe debi na e situacion aki, iniciativa di gobernacion y maneho ta haya menos atencion y baha riba e lista di prioridad, pasobra tin menos tempo pa esaki. 
  1. Escasez di apoyo di caracter preventivo den cuido primario
  • E dokter di cas no tin suficiente man y wowo na e momento aki. P’esey apoyo ta necesario pa detecta problema den e situacion na cas di un pashent. Esaki ta conduci cu den mayoria caso, e dokter di cas ta reacciona enbes di actua na un forma preventivo. Esaki primordialmente ta e caso cu nos hende grandinan den situacion dificil.
  • Colaboracion tumando pasonan preventivo cu organisacionnan social of di E cuido pa esunan mas fragil den nos comunidad, manera nos grandinan, of servicio di cuido di salud mental ta core riesgo y nan no ta ricibi e atencion necesario.
  1. Reformacion di AZV ta necesario

E landsverordening AZV ta anticua, ta sostene solamente “cure” y no “care”. Door de vergrijzing di nos comunidad y hunto cu esaki e gastonan di cuido ta keda aumenta. Door di enfoka riba prevencion y inicia proyectonan especificamente pa esaki, lo por tin mas y miho resultado den prevencion di malesa cronico.

  1. Mas colaboracion entre cuido primario y secundario, al momento e no ta suficiente

Falta iniciativa pa mehora e comunicacion entre nos dokternan di cas y specialistanan medico di hospital. Tur partido ta experiencia un presion di trabou halto, y ta di acuerdo cu e por mehora pero no ta dedica na haci esaki un prioridad. Por ehempel, e sistemanan di dokternan di cas y specialistanan medico di hospital cu e dossier electronico di e pashent no ta ‘comunica’ cu otro. Lo mester bin cu un sistema nacional unda e pashent tin 1 dossier electronico, den cual e profesionalnan den cuido ta traha den nan module y e informacion ta accesibel den 1 dossier electronico.

  1. HAVA no ta wordo involucra suficiente encuanto e presupuesto di cuido primario

Desicionnan ta wordo tuma sin comunica of informa esaki na stakeholders y protagonistanan di cuido primario, siendo esaki ta necesario pa nan ta na altura di dje pa por trece mehoracion den e cadena di provee servicio. E situacion aki ta conduci na malcontento bou di e dokternan di cas.

  1. Verwijzing pa psicologia priva tambe mester wordo cubri door di AZV

Al momento cuido di psicologo no ta wordo cubri pafor di un instituto. Y no tin hopi instituto, siendo tin hopi organisacionnan priva. E deseo ta cu por verwijs den caso di keho di burnout y depresion sin cu un psychiater tin cu wordo envolvi.