Welga di wafnan na Merca lo afecta prijs di productonan na Aruba

Welga di wafnan na Merca lo afecta prijs di productonan na Aruba

Herrick Henriquez, Director di ATIA

  • Lo afecta prijs hasta si nan yega na un acuerdo
  • Suplica Gobierno reevalua y modernisa leynan di importacion 

ORANJESTAD(AAN): Manera cu DIARIO a adverti di siman pasa caba, y tambe awe riba Pagina 2, hecho ta cu e Welga na e wafnan na Merca lo bay afecta comercio di Caribe, y tambe Aruba.

   Esey a wordo confirma pa Herrick E. Henriquez, Director di ATIA, kende a elabora riba situacion di e welga di wafnan na Merca. Como gremio comercial ta sumamente importante pa keda na altura di situacionnan internacional cu por tin un efecto riba nos mercado local.

   Un situacion asina ta pasando den mundo di logistica actualmente na Merca door di un welga riba wafnan na costa oost y e asina yama “Gulf Coast”, cu ta afecta e sector di exportacion/importacion, transporte maritimo y maneho di suministro di mercancia (“supply chain management”).

   Causa: E causa pa cu e welga nan aki ta un impasse den negociacion entre e sindicato International Longshoremen Association (ILA) y dunador di trabao U.S. Maritime Alliance (USMX). ILA ta conta cu aproximadamente 45,000 miembro den region oost y na e “Gulf Coast”, cu ta representa 40% di empleadonan di USMX cu ta maneha y opera e wafnan afecta.

   Tin dos punto primordial trancando e negociacion: (1) Sindicato ILA kier un subida di salario di 70% gradualmente den e proximo 6 aña. USMX a ofrece un aumento di 50%, cu a worde rechasa pa ILA.  (2) Sinidcato ILA kier limita automatisacion di operacionnan riba e wafnan, paso hopi waf mundialmente ta optando pa husa mas robot y vehiculo autonamo pa haci trabao di carga y baha container di barconan.

    Efecto na Merca: Un estudio di Oxford University ta aproxima cu e welga aki lo por costa economia di Merca alrededor di 1 biyon Dollar pa dia, afectando tur sector. E welga ta afectando tambe e sistema di transportacion via trein, den tur region, pero especialmente transporte pa costa oeste di Merca. Pero e costa oeste di Merca tampoco por acomoda e demanda pa cambionan di ruta, paso e wafnan ta yen caba te cu november.

   Pa por sigui ofrece servicio hopi compania di carga a cuminsa usa rutanan alternativa pa por garantisa servicio pa nan clientenan, pero ruta alternativa kiermen cu lo tin costo adicional paso e ruta no lo ta e ruta di mas eficiente of mas cortico. Pues aki por papia di un subida di costo di flete y tambe transportacion cu lo dura mas tempo pa yega su destino.

   Tambe por a tuma nota cu e wafnan mes lo cobra un tarifa extra pa e interupcion aki cu lo ta $1.500 pa un container di 20 pia, $3.000 pa 40 pia y $3.780 pa 45 pia. Si no tin solucion, e cobranza nan aki por cuminsa ya for di 11 di october venidero, y lo worde husa pa cubri gastonan operacional cu ta bin extra pa asina por segura un disrupcion minimo di e fluho di mercancia pa clientenan.

   Efecto local aki: E efecto pa Aruba ta worde premira ainda cu lo ta minimo, si yega na un solucion pronto. Si no yega na un solucion, ATIA y su experto nan ta premira cu prijsnan lo subi paso e prijs di flete di e container ta subi. Y aki na Aruba nos ta paga impuesto di importacion riba e costo di producto, seguro, y flete, e asina yama “CIF-waarde” cu ta worde usa pa calcula e “Douane waarde”.

   Pues ta sumamente importante pa tur comerciante keda vigila e situacion, pa por planea adecuadamente, ya cu nos ta drentando temporada di mas druk di aña. Director di ATIA a tuma contacto cu algun miembro cu a segura cu nan a tuma nota di e situacion aki, ya for di algun tempo caba, y a tuma pasonan pa tin inventario adecua pa e temporada aki.

   ATIA a worde informa cu tin un pare temporal riba reservacionnan di “reefers” (container friu) na full e coast oost di Merca. Esaki lo por trece un consecuencia cu ne, si e welganan continua, cu lo por tin chance di un escasez di productonan fresco, manera fruta y berdura paso esakinan ta bin fresco seminal den “reefers”.

   Pueblo mester tene na cuenta cu prijsnan lo no solamente subi si e welga prolonga, pero tambe hasta si yega na un acuerdo. Operador di e wafnan mester por paga nan trahadornan y e unico manera pa por haci esaki lo ta pa subi tarifanan especialmente si inversion di automatisacion no ta posibel. Y manera nos ta conciente di dje, esaki lo worde reflecciona den nos prijsnan local tambe, paso mayoria producto ta worde importa.

   Aki ta unda Gobierno di Aruba por yuda pa segura cu poder di compra di pueblo no bay mas atras.  E suplica di ATIA ta pa Gobierno reevalua y modernisa nos leynan di importacion. Na 2021 caba ATIA y otro gremio comercial a manda carta pa Minister di Finanzas y Cultura cu e peticion pa cambia, via di un “Ministeriele Beschikking” e manera pa calcula impuesto di importacion di CIF-waarde pa Free on Board (FOB) Shipping. E diferencia entre CIF y FOB ta cu den FOB costonan di seguro y flete no ta worde inclui, pues bahando e suma cu ta worde usa pa calcula e impuesto di importacion yudando asina pueblo, comercio y stimula economia cu lo yuda caha di Gobierno tambe, un win-win-win.

   ATIA como gremio comercial lo keda vigila e situacion internacional y local pa asina informa debidamente su miembronan y comunidad en general.