Ta di lamenta cu ta crea 'hype' riba medionan social cu informacion cu no ta corecto

Ta di lamenta cu ta crea 'hype' riba medionan social cu informacion cu no ta corecto

Minister di Finansa: na Aruba no tin hiperinflacion

ORANJESTAD (AAN):  Diahuebs mainta durante di un conferencia di prensa, Minister Maduro di Finansa hunto cu sra. Gomez-Pieters directora di Departamento di Impuesto DIMP y sr. Croes director di Departamento di Aduana, a brinda informacion riba e cambio fiscal di cobransa di 'BBO na frontera.'

            E mandatario a haci uzo di e ocasion pa anuncia e cambio fiscal aki, pa splica riba e preocupacion cu recientemente a wordo vocifera y e critica cu a wordo lansa riba medionan social indicando cu Aruba lo ta pasando den un situacion di hiperinflacion. Minister Maduro a refuta e critica aki door di trece informacion corecto cu a wordo compila pa, entre otro, Departamento Economico DEACI y IMF riba e cifranan real di inflacion na Aruba den e ultimo añanan. 

Na Aruba no tin hiperinflacion

            E mandatario a splica cu hiperinflacion ta ora cu prijsnan di producto y servicio na un Pais ta subi di un manera incontrolabel den un periodo specifico di tempo. Generalmente e termino 'hiperinflacion' ta wordo uza ora cu e tasa di inflacion ta subi cu mas di 50% pa luna. Esaki ta pasa na paisnan unda cu un gobierno ta print mas placa pa paga su gastonan y esaki ta resulta den un demanda grandi cu ta surpasa e oferta y ta resulta den prijsnan halto. Esaki obviamente no ta e caso na Aruba, Gobierno di Aruba no ta manda print placa pa paga gastonan. Situacion di hiperinflacion ta conoci na paisnan manera Venezuela y Argentina, y no na Aruba. 

Inflacion halto di 5.5% den aña 2022 no ta hiperinflacion

            Den aña 2022 Aruba a conoce un tasa di inflacion halto di 5.5% y un subida asina ta leu di indica un situacion di hiperinflacion. E subida aki a wordo ocasiona pa e importacion di inflacion di e paisnan di unda Aruba ta importa, cu a conoce subida grandi di inflacion. Prijsnan mas halto di producto petrolero cu ta subi gasto di transporte, gasto di vivienda cu ta subi door di subida di awa y coriente, y tambe cuminda y bebida no-alcoholico cu a subi di prijs. Esakinan ta locual a subi e tasa di inflacion den aña 2022 y nan no ta gastonan haci pa cambionan fiscal of gastonan di gobernacion. 

Den aña 2023 ta premira inflacion di 4.4% cu tambe ta leu di ta hiperinflacion

            Pa aña 2023 DEACI a calcula basa riba nan modelo macro-economico MARUBA, cu Aruba lo conoce un inflacion di 4.4%, cu ta un cifra cu tambe ta keda leu di un situacion di hyperinflacion. Ta un inflacion cu ta menos cu esun den aña 2022 y ta basa riba e desaroyo di prijsnan riba mercado internacional, particularmente na Merca y Hulanda, na unda Aruba ta importa mayoria producto. Den aña 2023 Aruba ta concoce un subida di BBO di 1% y e cambio fiscal aki tambe tin su efecto inflatorio. Asina mes, DEACI ta premira un inflacion di 4.4% na Aruba y IMF ta proyecta un inflacion di 3.8% pa Aruba manera publica den e World Economic Outlook di April 2023. Tur dos ta pronosticonan di inflacion pa Aruba cu ta keda leu di locual ta cifranan cu ta mustra riba hiperinflacion. 

Ta di lamenta cu ta crea 'hype' riba medionan social cu informacion cu no ta corecto

            Minister Maduro a tuma nota di e 'hype' cu a wordo crea riba medionan social pa un comerciante cu ta contene informacion incorecto cu na Aruba tin hiperinflacion. E mandatario ta compronde e preocupacion cu gastonan a subi debi na e situacion mundial di inflacion cu a presenta rond di mundo y cu ta afecta nos Pais tambe. Sinembargo e mandatario no ta comparti e ponencia cu na Aruba tin hiperinflacion y cu esaki ta wordo causa pa e gobernacion of cambionan fiscal. E comerciante a hasta pone un ehempel di subida di prijs di paki di galiña, pa mustra cu lo tin subida grandi. Pero den un caso asina ta bon pa e comerciante acerca e 'wholesaler' tambe y puntra ta debi na ki factor ta subi prijs asina hopi. Sigur awo cu ta conoci cu prijs di fleta a baha, lo a spera cu prijsnan lo a cuminsa mengua y no bira subi mas hopi. 

Inflacion na Aruba durante pandemia tabata mas abou cu paisnan den region

            Por ultimo Minister Maduro ta informa cu for di e grafico adhunto por mira cu inflacion na Aruba, hasta durante e añanan di pandemia, 2020 - 2022, tabata mas abou compara cu Merca, Hulanda y otro paisnan den nos region. Esaki sigur ta otro indicacion cu Aruba no a conoce, ni durante ni despues di e pandemia, un situacion di hiperinflacion. Si tuma como ehempel Hulanda, cu ta un Pais cu tur hende ta mira como ehempel, e inflacion tabata tur e tempo eynan mas halto cu na Aruba.

            Cu e cifranan aki compila pa DEACI, Oficina di Estadistica di Aruba y Hulanda, IMF, Centraal Planbureau di Hulanda y Banco Mundial por wordo mustra cu na Aruba no tin hyperinflacion y cu e 'hype' crea riba plataforma social na Aruba no ta nada informativo, ni sincero y mucho menos corecto of algo bunita pa tilda Aruba cune.