Unda balor di Papiamento ta keda?
*Esaki kiermen, lesa mas buki na Hulandes, mas actividad na Hulandes
*Hulandes no ta un idioma mucho gusta bao di e hobennan
ORANJESTAD (AAN): Directora di SKOA, Anuesca Baly a indica cu Papiamento a drenta oficialmente como idioma di instruccion den klas 1 na 2024. El a agrega cu e no por bisa cu Papiamento nunca tabatin e posicion ey pasobra na Kleuterschool Papiamento ta wordo papia mescos cu Ingles, Spaño y Hulandes.
Papiamento a drenta den enseñansa di Eerste Klas. Den enseñansa na Aruba, kleuterschool y scol primario ta separa caminda cu e alumno ta siña lesa y skirbi na su idioma materno, pero cu e siña skirbi na e idioma stranhero, den e caso aki Hulandes, Baly a expresa.
El a sigui bisa cu durante cu e mucha ta siña Papiamento den Eerste Klas, pa skirbi y lesa, e ta siña familiarisa cu idioma Hulandes tambe. “No ta cuestion cu Hulandes a sali for di e sistema di nos enseñansa, pero el a tuma un otro rol”.
Esaki ta importante pa splica pasobra tin mayornan cu a compronde cu no tin Hulandes mas of ta compronde cu nos Hulandes no ta mucho bon. “Tur esaki por wordo reenforsa door cu e alumno a siña su idioma materno prome, con pa skirbie, con pa les’e. E ora ta bay haya e transfer ora cu e ta bay siña e idioma stranhero, sea ta Spaño, sea ta Ingles, of Hulandes. E ta siñ’e door di transfer. E tin un base di su idioma materno fuerte”, Anuesca Baly a indica.
El a menciona cu por ehempel, den un caso di un mucha cu ta bin for di un pais di Latino America, tin un programa na cu ta dunando pa casi 5 aña caba. Ta un programa bieu, esta PRISMA y cu ta pa muchanan cu ta bin for di un pais caminda cu e sistema Hulandes no ta existi.
Baly a menciona tambe cu e sistema di instruccion na scol na Aruba ta bay keda na Hulandes. “Pasobra na final di dia e alumno akinan por caba basisschool, drenta MAVO, HAVO y tin cu haci un examen cu ta na Hulandes. Nos ta sigui duna Hulandes”.
El a laga sa cu SKOA ta sondeando pa wak di ki otro manera por duna Hulandes pa e bira mas accesibel y mas gusta. Hulandes no ta un idioma mucho gusta bao di e hobennan. Ta Ingles ta manda awor. Antes tabata Spaño door di e influencia di novela di Venezuela.
SKOA ta ocupa cu diferente proyecto cu kier bay cuminsa den aña escolar nobo. Ta bay purba pa reenforsa e parti di Hulandes. Esaki kiermen, lesa mas buki na Hulandes. Mas actividad na Hulandes, segun Baly.