“NO ta NO!” Siña mucha defende nan curpa

 “NO ta NO!” Siña mucha defende nan curpa

Fundacion Pa Nos Muchanan --- Mucha mester siña sobrevivi. Hasta den situacionnan dificil. Nan capacidad pa defende nan curpa ta hunga un rol importante den esaki.  Pa muchanan cu ta insigur, timido of modesto, esaki ta un tarea bastante dificil.

Kico nos ta haci ora nos mira un mucha timido of insigur? Mayoria biaha nos tin e tendencia di kier tum’e na su man y proteh’e di e “mundo malbado” rond di dje. Pero lastimamente esaki no ta yuda e mucha a plaso largo. Muchanan mester siña yuda nan mes riba tereno sico-social: siña anda cu sentimentonan, cu situacionnan y relacionnan nobo pero tambe cu situacionnan dificil. Muchanan mester siña defende nan curpa for di edad hopi hoben. Mayornan y educadornan por yuda den esaki. 

Asertividad

Asertividad ta encera cu un persona ta sigur di su mes y e ta sinti cu e tin derecho di defende su mes. Alabes e ta conoce su propio limitenan y di otronan y e sa con pa anda cu esakinan.

Si un mucha sa cu no ta normal pa un adulto oblig’e sinta riba su scochi, e lo por nenga y resisti.  Of, si esaki sigui sosode, cu e lo por busca yudansa.

Riba su mes asertividad den mucha ta algo controversial. Di un banda nos kier pa muchanan siña defende nan mes y na otro banda nos ta pidi pa nan obedece adultonan. Kiermen cu nos mester siña e mucha pa defende su mes ora cu surpasa limitenan. Esaki ta rekeri un sistema di educacion den cual ta trata muchanan cu respet. Caminda e mucha ta haña espacio pa duna su opinion, pa delibera y pa e tin su mes limite.

Un otro problema cu defensa propio ta cu mucha ta dependiente di adultonan. Hopi biaha abuso sexual ta tuma lugar bao di e pretexto aki; “Si bo bisa, mi no ta bay stima bo mas”. Ademas abusadornan ta fiha riba victimanan cu ta debil, manera esnan cu no por defende nan mes, of cu tin miedo.

Netamente muchanan asina tin mester di yudansa. Pasobra a keda prueba cu defensa propio ta yuda para e abusador. Den hopi caso e violencia ta stop of bira menos. Ademas muchanan cu por defende nan curpa ta mas lihe den busca yudansa. 

Con nos por siña mucha defende nan curpa?

Kico un mucha mester haci ora nan horta su potlood? Con ta siña un mucha reacciona ora un persona mishi cu n’e contra su boluntad?

Defensa propio ta un asunto social. Pesey muchanan ta siña defende nan curpa door di ta den un ambiente social.  Eynan ta experiencia diferente situacionnan cu ta reta nan conocemento y nan personalidad. Den nan grupo di edad muchanan ta siña expresa nan mesun opinion, haci contacto, tuma iniciativa y anda cu conflicto.

Mucha ta observa loke ta pasa rond di nan. Durante wega muchanan ta imita tur sorto di rol y situacion social manera hunga tata cu mama, hunga scol, hunga polis, etc. Asina nan ta siña sincronisa nan comportacion cu e diferente situacionnan den bida diario.