Mami of papi si bo sali, mi ta pensa cu bo ta bay y no ta bin mas cerca mi

Mami of papi si bo sali, mi ta pensa cu bo ta bay y no ta bin mas cerca mi

Oei mi tin miedo

ORANJESTAD (AAN): Un peuter di 2 pa 4 aña por cuminsa sinti miedo di separa for di nan mayornan. E miedo aki ta parti normal di e desaroyo di un mucha. Den cada fase di desaroyo di un mucha ta trece cierto miedonan cu ta bay conhuntamente segun e crecemento di e mucha. Cu 8 luna caba un mucha ta siña distingui kende ta su figura materno. E por reconoce un hende conoci of un hende straño. For di e tempo aki un mucha por cuminsa sinti miedo pa personanan desconoci. E mucha ta cuminsa yora ora di wak un hende cu no ta su familiar. 

Den e etapa aki e permanencia di un objeto cual yama “objectpermanentie” ta wordo desaroya. Esaki ta significa cu e mucha ta forma e memoria di un objeto of di un persona cu e tin un laso cun’e. E ta forma un imagen di e objeto of persona. E mucha ta compronde cu algo ta keda existi aunke e no por wak’e mas den su bista. E mucha ta cuminsa compronde cu si e objecto desaparece e lo bolbe bek. 

Prome cu un mucha desaroya esaki (objectpermanentie) ta hopi importante pa e mayornan of un figura stabil den e mucha su bida, siñ’e cu aunke mami of papi no tey, toch nan lo bin bek y nan no lo lag’e. Esaki ta importante pasobra den e etapa aki, un mucha por pensa cu nan figura stabil (mama of tata) lo a abandon’e y no lo bolbe bek. 

E laso entre mayornan y yiu ta algo hopi importante. Un mayor cu no ta conecta of no tin un bon laso cu nan yiu por pasa door cu tin stress diario na cas of problemanan den pareha. Ora e laso entre mayor y yiu no ta bon, E ta bira dificil pa un mucha forma un objecto di permanencia. Ora un mucha no desaroya e ‘permanencia di objeto’ optimalmente, por tin consecuencia. E consecuencia di esaki ta cu e mucha por desaroya un trastorno di miedo di separa di mayornan, of e por sinti abandona for di chikito caba. Esaki por causa consecuencianan den futuro tambe. Por ehempel: problemanan den pareha, jaloezie, problema pa laga e pareha los ora e relacion caba. Un otro consequencia ta cu e por desaroya un trastorno den personalidad unda e no lo tin confiansa den su mes y otronan. Con un mucha ta siña y presta na scol tambe por depende riba e confiansa aki. 

Kico mayornan por haci ora ta ripara cu bo yiu tin miedo di separacion of sinti abandona?

  • Reconoce e miedo di e mucha door di papia di e emocionnan
  • No rabia, zundra of fada e mucha
  • No bisa un mucha “stop cu co’i kens” of bisa e mucha “haci drechi”
  • No descarta e mucha su emocionnan cu e ta sinti

Ta importante pa describi e emocion cu bo ta wak na e mucha. Por ehempel: “mami ta wak cu bo tin miedo, pero mami tin cu bay un rato y mami lo bin bek serca bo, bo ta safe cu papi/wela”

Como mayor, ta importante pa ora stress lanta, purba di calma bo mes pa asina por papia den tur trankilidad cu bo yiu. Mayornan por purba relata cu nan yiunan door di bisa: “mi ta compronde dicon bo tin miedo, bo kier keda cu mami, pero esaki no por tur ora.” Miedo di separa for di mayornan na termino largo ta bira menos. 

Hopi biaha den nos cultura, nos no gusta papia tocante nos emocionnan. Nos ta descarta e emocion y enbes ta uza palabranan y frasenan cu por duna muchanan mas miedo. Por ehempel: “Stop di yora”, “bira homber”, “homber no ta yora.” Frasenan asina ta siña un mucha pa descarta y blokia e emocionnan cu e por sinti. Pesey ta importante pa muchanan compronde cu emocionnan ta algo normal y cu tur hende tin’e, hasta como adulto. Mester siña nan con pa reconoce nan emocion y con pa regul’e. 

Scirbi door di MSc. Rochelin de Cuba

Orthopedagogo/Infant mental health specialist na Respaldo policlinica di psikiatria di mucha y adolescente. 

Pa informacion of pregunta por acerca Fundacion Pa Nos Muchanan - Cumana 2