ATIA ta mustra e efecto un crisis bancario mundial lo tin pa Aruba

ATIA ta mustra e efecto un crisis bancario mundial lo tin pa Aruba

Herrick Henriquez

ORANJESTAD (AAN): Como gremio comercial ta sumamente importante pa keda na altura di situacionnan internacional cu por tin un efecto riba nos mercado local.

   Según Herrick Henriquez di ATIA, un situacion asina ta pasando den mundo bancario actualmente. E articulo aki ta pa informa ariba kico a causa e crisis, e efecto cu e tin mundialmente, y kico esaki por significa pa Aruba su economia local.

   E causa mes: Por a tuma nota cu den e ultimo 2 siman 3 banco regional na merca, Silvergate, Silicon Valley bank, y Signature Bank. Otro factor cu a hunga un rol grandi ta cu Credit Suisse, un banco sistemico mundial a worde tuma over door di un di su  competitornan mas grandi yama UBS.

   Un banco “regional” na merca tin un balance total di entre $10 - $100 biyon. E banconan mas grandi mes na Aruba ta worde considera un “Community” Bank paso nan tin un balance total te cu $10 biyon.

   Na Merca tin e asina yama Federal Deposit Insurance Company (FDIC), cu ta sigura tur cliente cu tin deposito den un banco te cu $250,000. FDIC a tuma over e banconan concerni pa asina segura e deposito di nan clientela, pero tambe re-organiza of bende e banco nan den problema.  Credite Suisse, cu den pasado tabata tin basta problema caba a worde cumpra pa su rival UBS pa $3.25 biyon.

   Efecto Internacional: E efecto ta uno interesante, paso cinco di e Banco Centralnan mas grandi di mundo a anuncia un accion coordina pa asina asegura y stabilisa e sistema financiero internacional. Banconan Centralnan di Merca (Federal Reserve), Europa (European Central Bank), Inglaterra (Bank of England), Suisa (the Swiss National Bank), Canada (Bank of Canada), y Japon (Bank of Japan) a anuncia cu tin suficiente likides pa asina purba calma e situacion turbulento andando den mundo financiero.

   Riba 22 maart Federal Reserve a anuncia cu nan lo subi interés cu 0.25% di 4.75% pa 5%, pa pa asina sigui purba baha inflacion. Mundo ta den un situacion di inflacion halto y interes ta subiendo. Interes ta subi normalmente den un situacion inflatorio pa publico purba “spaar” mas. Ora interes ta abou ta mas cumbiniente pa inversionista paso banconan kier pone mas likides den mercado. Por a tuma nota tambe cu mercado nan na Merca, Dow Jones y Nasdaq ta stabiel.

   Efecto Local: E efecto pa Aruba ta worde premira ainda cu lo ta minimo, pero si nos mester keda vigila e situacion internacional, paso Aruba semper ta retrasa pa sinti e efectonan internacional. Na 2008 den e ultimo recession, Aruba tambe a sobrivivi cu efecto local minimo compara cu otro paisnan.

   Por mira cu ariba 16 di maart 2023 Banco Central di Aruba a mantene e reserva obligatorio na 25,5 porciento pa asina garantisa cu tin likides amplio pa nos mercado. Likides amplio ta importante pa mantene e valor y stabilidad di nos Florin especialmente den un temporada di inflacion halto di 5.5% determina pa Banco Central.

   Tambe a tuma nota den rapport di Banco Central di januari 2023 cu e ratios nan prudencial bancario ta bon. Aki a nota cu e ratio di likides ta 27.9% (20% ta mínimo), e “Capital Adequacy Ratio” ta 34.4% (16% ta e mínimo) y e ratio di deposito compara cu fianza ta 60.1% (maximo ta 80%). Kico esaki ta nifica ta cu banco nan local ta resiliente y tin likides amplio.

   ATIA como gremio comercial lo keda vigila e situacion internacional y local pa asina informa debidamente su miembronan y comunidad en general.