E lugar di Salud Publico den realidad nacional

E lugar di Salud Publico den realidad nacional

Si kier scapa placa den futuro mester inverti den Salud Publico

*Tur loke ta atenta contra salud ta uni den actualidad mundial 

ORANJESTAD (AAN) — Cartera di Salud Publico mundialmente den mayoria di caso den pasado, tabata manera un yiu cu mester a wordo adopta dor di mayornan cu ta adopta un mucha pasobra no tin otro pa adopta.

Awe por nota cambio den maneho di Salud Publico, cu hasta a bira e tema central di tur gobierno na mundo cu Covid-19 a pone na careda.

Cuanto placa un pais mester hinca den su sector di Salud Publico? Ki lugar Salud Publico ta ocupa den un gobernacion responsabel?

E contesta ta logico: e prome lugar!

Esaki ta e realidad sigur den e comunidad moderno, cu crecemento continuo di tur loke ta bay contra salud di hende.

Si compara e forma cu hende tabata biba prome cu electricidad a wordo inventa, ta mira un diferencia grandi.
E hende, cu no tabata tin tur loke mundo tin awe pa combati malesa, tabata bay drumi ora solo baha y spierta pa cuminsa traha ora solo sali. E tabata come loke awe ta yama cuminda “natural” cu pasobra e ta “natural” ta wordo bendi na un prijs sobre natural.

Awe ta ora solo baha, bida ta cuminsa y si resta tempo ta drumi. Pa no yega trabou lat, ta mantene velocidad halto den trafico, causa accidente, cu ta exigi presencia di ambulance.

Violencia a aumenta tur caminda na mundo y ta exigi mas morto, mas hende herida, mas hende cu mester di atencion medico.

Pa bula di un pais pa otro ta subi avion, barco, auto of bus cera cu ta permiti un bacteria plama dor di concentracion di hende na paisnan cu enfermedad peligroso.

Hasta clima a dicidi cu e ta bira mas peligroso pa hende.

Pa complimenta e realidad, tur hende ta yama nan mes “experto medico” na un forma “natural” cu no ta exigi nan studia.

E pakete basico aki, ta forma e realidad mundial riba tereno di Salud Publico, cu mundo politico mundial tabata trata como un ministerio di rango mas abou.

Na Aruba por nota con sumanan enorme a wordo hinca den e hospital nobo, cu a bira calamidad tras di calamidad.

Pafor di Hospital tambe, sector di Cuido Medico a keda cu problema cu mester haya solucion y sigur atencion mester wordo presta na e trahadornan cu e tarea pisa di trabou den Cuido Medico pa cual den hopi caso, publico mes no tin ningun aprecio y comprension.

Pa hopi tempo e Organisacion Mundial di Salud a adverti pa e forma cu ta atende cu Salud Publico na hopi pais. Covid-19 a sorprende un mundo, cu mester coregi su mes.

Rapportnan di expertonan mundial ta mustra cu tur pais mester prepara pa gastonan y inversionnan den Cuido Medico, cu mester atende cu loke Covid-19 a laga atras cu ta cantidad di hende cu a haya e malesa y no a recupera completamente.

Ta wordo calcula cu mas cu un tercer parti di hende cu a wordo infecta cu e virus, a keda cu problemanan cu a wordo ocasiona dor di e enfermedad, loke ta gasto cu e pais mester cubri.

Polio ta menasa como resultado di hendenan cu nunca a studia pa dokter pero ta mas sabi cu dokter y ta nenga di vacuna nan yiunan.

Durante Siglo 20, progreso enorme a wordo haci den ramo di Salud Publico, cu mundialmente no a wordo reconoce como e ramo mas importante pa bida di hende.

Manera ya splica e motibonan tras di enfermedad a sigui aumenta.

Democracia ta exigi bienestar di hende cu ta cuminsa y termina cu un bon salud. Esaki a crea un realidad politico nobo, cu nos ta mira cu ta realisa su mes na Aruba actualmente pero mester di reconocemento di publico tambe, cu mester comprende cu e hecho cu edad di hende ta subi, ta pasobra calidad di Salud Publico a subi.

Sin tur e posibilidadnan moderno den sector di Salud Publico, hopi hende cu ta abusa di nan salud, lo no ta na bida mas aunke nan mes ta baha e nivel di e calidad di bida cu nan tin, abusando di nan salud.

Di e forma aki nan ta bira un gasto pa comunidad, cu obligatoriamente pa medio di AZV mester paga e recibonan pa condicionnan tambe cu hende por a evita!  

Ora revisa trabounan haci den Sector di Salud Publico na Aruba, mester papia di adelanto grandi, cu den e columna aki lo wordo analisa.

Awe e cambio den actitud politico enfrente Salud Publico mester wordo hiba na Pueblo pa duna contenido na e herment mas importante pa bida di hende.