Falta di profesionalismo ta destrui nos autonomia

Falta di profesionalismo ta destrui nos autonomia

Ryçond Santos do Nascimento

ORANJESTAD (AAN):  Desde nos Status Aparte na 1986 continuamente Aruba su autonomia ta birando mas chikito. Nos gusta tira e culpa riba Hulanda y p’esey nos ta den un conflicto constante cu Hulanda. Sinembargo nos no kier sali for di Reino pa motibo cu Reino ta proteha nos contra un ocupacion militar di cualkier pais den region. Reino ta proteha nos contra e efectonan mas devastador di cualkier crisis imprevisto y Reino ta garantisa cu nos tin un sistema hudicial cu ta inspira confiansa den e inversionistanan internacional.

            Sinembargo tin un motibo pakico nos autonomia ta birando mas y mas chikito cu nos no kier papia di dje. Esey ta e falta di profesionalismo den sector publico cu ta cuminsa cerca nos ministernan. E falta di profesionalismo na su turno ta permiti cu corupcion, nepotismo y clientelismo por florece.

            Den un rapport di Algemene Rekenkamer di 2001 nos por lesa con Glenbert Croes den su capacidad di minister di transporte y comunicacion a traha sin base legal y hasta contra ley den cuadro di entre otro e proyecto SETAR/Fabela. Den e rapport ta mustra cu Glenbert a comete fayo grave pa cu e preparacion di e proyectonan y e proceso di tuma decision. E maneho di e proyectonan di Glenbert tabata asina caotico cu despues di finalisacion di e proyectonan tabata imposibel pa Algemene Rekenkamer controla si a ehecuta e proyecto manera premira.

            Den otro rapport di Algemene Rekenkamer, un di 2018 encuanto e proyecto BO Aruba, Algemene Rekenkamer ta bolbe conclui cu gobierno a viola ley di contabilidad (Comptabiliteitsverordening). Aunke e proyecto aki a expande nos infrastructura considerablemente, atrobe un minister a traha den forma caotico y atrobe Algemene Rekenkamer a subraya e falta di profesionalismo.

            Den e caso aki e tabata Benny Sevinger cu no a sigui e formula Plan-Do-Act, ni e modelo SMART (specific, measurable, assignable, realistic and time-related) pa traha y ehecuta su maneho. Traha SMART ta necesario pa despues gobierno por evalua si e plan, ehecucion y e efectonan tabata eficiente y efectivo pa alcansa e metanan stipula. E resultado ta cu nunca nos por a midi e grado di (in)eficienca di e proyecto. Nos no sa cuanto placa simplemente a malgasta of kisas hasta malversa of horta. E unico cos cu nos sa cu siguridad ta cu e proyecto aki a pone un stempel grandi riba nos debe nacional.

            Caso Avestruz tambe a demostra nos falta di profesionalismo. E caso a revela cu e proceso di haya opcion y tereno erfpacht comercial bou Benny no tabata optimal. Tabatin dos caminda pa entrega peticion pa haya un opcion riba tereno comercial. Uno tabata pa entrega e peticion cerca DIP mes y e otro cerca e minister. Ta e defensa di Benny den e caso mes a mustra cu entrega cerca e minister tabata un stap totalmente ineficiente y sin ningun balor profesional. Ta Benny mes a declara cu e tabata firma tur peticion cu e palabranan “dezerzijds akkoord”. P’esey hues mes a bisa cu Benny tabata un stempelmachine.

            Ta obvio cu Benny Sevinger nunca a evalua e proceso, manera e ciclo normal di un SOP (Standard Operating Procedure) ta prescribi. Un evaluacion serio lo a demostra cu e mester a elemina e posibilidad cu peticion pa opcion ta drenta cerca dje. Peticion cerca dje no tabatin ningun balor agrega, tabata costa tempo valioso y tabata crea e impresion cu minister por a yuda/fix un tereno of opcion pa e ciudadano. Mantene e peticion cerca e minister simplemente tabata crea e aparencia di corupcion. Hues ta reconoce esey den su veredicto. Ironia ta cu ta hustamente e falta di e procesonan bon delinea a scapa Benny di haya castigo pa e practica ey.

            Bou di e maneho actual tin un sin fin di ehempel di falta di profesionalismo. Nos tin e ehempel di e maneho di Dangui Oduber pa cu vacuna contra Covid19 na DVG. Como cu ningun hende a traha un SOP pa e proceso di vacuna, tabata facil pa algun empleado comete fraude cu vacuna. Glenbert Croes no ta miho. Ora analisa rapport di CAD di 2021 y esun di Algemene Rekenkamer di 2022 nos por mira claramente cu Glenbert no a traha riba proceduranan eficiente pa e ayudo di FASE. Ademas e minister ta traha sin base legal. E lista aki falta hopi ehempel, pero e ta demostra e realidad di nos politica na Aruba. Nos gusta traha con cu ta.

 

            Loke nos politiconan no kier compronde ta cu articulo 43 inciso 2 di Statuut pa Reino ta crea un responsabilidad pa Reino garantisa bon gobernacion na Aruba. P’esey mal gobernacion ta activa e podernan di Reino pa interveni den nos autonomia. Ta p’esey Hulanda kier mas influencia den husticia na Aruba. Pa duna un ultimo ehempel: ora Presidente di Parlamento (Ady Thijsen) a viola nos Constitucion pa retira ex-minister Marisol Lopez-Tromp sin cu tin quorum den parlamento, esey a activa Reino.

            Ta gobernador mester a salba Aruba di bira un republica di banana completo door di forsa Ady Thijsen pa revoca su decision pa viola nos Constitucion. E falta di profesionalismo, e politikeria y e corupcion ta un señal pa Hulanda cu nos simplemente no tin e capacidad pa pone nos mesun cas na ordo. Paul Croes y Benny Sevinger ta confirma pa Hulanda cu nos politiconan mes no por tuma honor na nan mes y entrega nan retiro ora cu husticia ta cuestiona nan integridad. E realidad ta cu nos mesun politiconan ta destrui credibilidad di Aruba y ta mina nos autonomia.