Pa awor mihor bo cumpra cuminda seco na bulto y warda nan pasobra nan prijs lo bay sigui subi

Pa awor mihor bo cumpra cuminda seco na bulto y warda nan pasobra nan prijs lo bay sigui subi

Conseho di economista Randall Croes

ORANJESTAD (AAN): E siman aki a mustra cu recesion lo por tin efecto riba e plan di algun turista pa haci viahe.

   Pero mirando e ultimo cifranan emiti pa e.o. Walmart y tambe The Home Depot na Merca, ta parce cu na Merca debi na e inflacion, e consumidornan ta gastando mas pero nan ta cuida nan placa.

   Impulsa pa prijsnan cu ta subi, e consumidornan ta haciendo toch un cambio na nan costumbernan.  Walmart a bisa cu nan benta a subi cu 2,4% den e trimester di Februari pa April 2022.  Pero na Merca, clientenan a cumpra menos producto cu no ta cuminda.

   Como cu gasto di cuminda a subi na Merca, hopi consumidor a dicidi na bay haci compras na Walmart pa reduci gasto.

   Cu loke ta pasando na Merca, y tambe e lockdown aworaki na China, kico tur Aruba lo por spera e lunanan nos dilanti?

   E economista local Randall Croes, a mustra cu e situacion di China ta algo temporario, aunke nan lo no por sali for di dje asina facil. Lo por dura kizas 1 pa 2 luna prome cu tur fabricanan di China cuminza start bek.  Ora cu e lockdown na China finaliza, sigur e mercado di balor lo bay subi bek tambe.

   Pa Aruba, lo no bay sinti casi nada, excepto den e patronchi di gasto di e pilar principal di e isla, esta Turistanan cu ta bin y cu tin e entrada mas halto, kendenan kizas lo bay bira mas cuidadoso cu nan gasto, pero nan lo sigui cumpra pasashi y bin Aruba, y loke nan gasta aki, nos por ta trankilo cu pronto esaki lo bons bek y bira mas hopi.

   Afecta bendemento di productonan: Pero loke ta socede riba Mercado di Balor (‘Wallstreet’) ta afecta operacion di comerciantenan na Aruba?  Of e ta afecta turistanan so.

   Segun Croes, e por afecta turistanan pasobra hopi Mericano tin placa inverti den Stock Market.  Ora esaki baha, e ta un influencia directo riba cuanto placa e Mericano lo por gasta den temponan duro.

   Pero cambionan den Stock Market no ta afecta negoshinan hopi, pasobra mas bien ta e accionistanan (stockholders) ta wordo afecta cu loke socede riba Wallstreet.  E negoshinan mes ta sigui cu nan operacion no obstante loke socede riba Mercado di Balor of no.

   Loke ta afectando companianan aworaki ta costo mas halto di casi tur producto of materia prima cu nan ta cumpra, y nos lo bay sinti un inflacion basta duro, y Randall Croes ta kere cu e aña aki lo cera over di 10 porciento, y tin di prepara bo mes pa adapta na escogencianan pa cu esaki.  Comerciantenan tambe ta haciendo tur loke nan por pa busca alternativanan mas barata.

   Croes a indica cu e siman aki mes el a bay cumpra un boter di Biña, y e bendedor a ofrece disculpa pa bisa cu cierto marca no tin aworaki, como cu e yegada di stock ta tardando pa yega.  E retrazo den carga ta afecta tambe benta di comerciantenan.

   Tur tardanza di carga pa colmo tin di haci pago extra (‘costo di bunkering, etc.) y esey nifica cu e producto lo bay ta un tiki mas caro ora cu e wordo bendi na consumidornan.

   Busca hopi cuminda seco awor: Pa awor, bo tin di wak tur dos banda di e moneda di Florin, prome cu bo gaste!  Economista Randall Croes ta recomenda tur hende, cu si bo por cumpra algun producto awor cu bo por warda mas tempo, haci esey numa.  E ta referi aki na productonan den paki seco, manera bonchi, aroz, coffie, sucu, pasta, y cosnan cu ta substitui pan.  Si bo tin miedo cu saco di aroz of pasta ta haya ‘guru-guru’, pone nan e ora den frigidaire.

   Si bo por cumpra saconan mas grandi di aroz of boonchi, e lo por salibo mas economico, y purba ‘parti’ esaki cu bo famia of bisiñanan, pa asina bo warde pa wanta mas tempo.  Pero a lo menos probecha awor cu e prijs ta alcanzable ainda, pasobra aki algun siman nan lo sigui subi.

    Tambe pensa riba frozen yuca, of busca Papaya, of Melon, etc., pela e fruta, corte den pida-pida y warde den Freezer pa futuro.  Pues trata na spaar, y loke bo por haya cu kizas no ta wanta hopi, trata na freeze y warda nan.  Hasta tomati bo por freeze, y despues bo ta us’e pa cushina cune of use den salada.

   Recien DIARIO a hasta mustra cu ta bale la pena cumpra un Airco nobo awor, pasobra prijs di cada container procedente di Asia ta sigui subi cada siman, pues aki poco tempo e mesun marca di Airco, cu mesun BTU lo por ta riba di 600 Florin mas caro cu awor.