Ni Papiamento ta scapa for di e criminalnan cibernetico

Ni Papiamento ta scapa for di e criminalnan cibernetico

Experto den seguridad Ruthlyn Lindor,

ORANJESTAD (AAN):   Awendia tecnologia a bira asina sofistica y avansa cu te hasta pa medio di inteligencia artificial (AI)  por yega na cosnan inimaginabel.

            Ruthlyn Lindor, Senior Strategisch Analist Nationaal Centraal bureau Terrorismebestrijding Veiligheid en Interpol a duna di conoce cu e problema di 'scam' ta un problema mundial basta serio. El a bisa cu antes, por a scapa di cay den trampa di fraude, pero awendia e criminalnan a bira basta sabi y ta bay hopi leu.

            Hasta idioma Papiamento, cu no ta un idioma cu ta wordo papia den hopi pais, awor ta ser uza pa gaña hende na Aruba. Esaki por wordo logra pa medio di Inteligencia Artificial.

            Antes, e 'scammers' tabata djis coy un texto for di ingles y mande pa bo, pero awor nan sa con pa copia y traduci'e na papiamento pa pone bo cay den trampa, a bisa.

            Na momento cu bo ta wak un 'share campaign' por ehempel, riba facebook, eynan tur cos ta cuminsa. E cosnan aki mester wordo raporta pasobra un pagina oficial, por bira uno 'fake' djis pa un simpel punto den e link.

            Mester block e 'spammers' aki ya cu ta e unico manera pa preveni cu e mensahe ta wordo distribui y cu por haci mas daño na mas hende, Lindor a remarca.

            Nan ta uzando idioma Papiamento y nan ta 'copy'. Hopi biaha e companianan local no ta mandando mensahe via WhatsApp. Pesey mesora ta haya sa cu ta un 'spam'. Manera bo haya un mensahe cu bo a gana un premio, por fabor no 'click' riba e 'link' of yama e compania y haya sa si ta berdad of no.

            Riba Facebook hopi compania local ta haci 'share campaigns' y locual nan por haci ta cu asina cu nan ta sacando e campaña, bisa e hendenan di biaha pa corda cu nan no ta manda pidi informacion via un 'link', cu nan ta bay yama den caso cu bo gana, pa e hendenan no cay den trampa, a remarca.

            Locual e 'scammers' ta haci ta cu manera un campaña sali, nan ta saca informacion na papiamento y manda un mensahe te hasta bao di e post mes bisando cu bo a gana y pa 'click' riba "e link aki, hinca bo informacion pa bo por haya bo premio".

            Ta recomendabel pa asina saca un campaña adverti kico ta e pasonan cu por tuma pa asina no cay den trampa di 'scams'.