'Mapa di Calor' ta enfoca riba e bosnan di esnan mas vulnerabel den comunidad

'Mapa di Calor' ta enfoca riba e bosnan di esnan mas vulnerabel den comunidad

Oriana Wouters, co-lider di proyecto:

*Crucial pa analisa realidad di cambio climatico y efecto den bida di hende 

ORANJESTAD (AAN):   Oriana Wouters actualmente ta encabesa e organisacion local IDNOVA (Imagination for Development and the Nature of Values). E ta e co-lider di un proyecto cu ta crea mapa di calor, regardando clima pa cuater isla den Caribe: Aruba, Corsou, Sint Maarten y Jamaica. Nan ta haciendo esaki pa medio di e plataforma 'Feelin' Hot!', a Caribbean climate resilience tool', cu por accesa via www.feelinghot.org.

            Manera a splica den un articulo anterior, e mapanan ta basa riba data local y ta representa un herment crucial pa analisa e realidad di cambio climatico y su efecto den bida diario di hende.

            E proyecto, cu ta bay pa su fase siguiente, ta enfoca riba e bosnan di esnan mas vulnerabel den comunidad y cu a scoge den un forma specifico: deportista, usuarionan di bus, trahadornan.

            El a duna di conoce cu mirando cu cuater isla so ta involucra den e proyecto y cu ta bay tin nan propio base di dato di mapanan historico di calor extremo. Kier a percura cu otro islanan tambe lo por a aplica e metodologia aki ya cu esaki ta un metodologia habri. E ta un forma di crea ciencia cu ta habri y ta desea pa hende haci uzo di dje mundialmente.

            Wouters a remarca cu e 'mapping' aki ta treciendo ciencia di e islanan pa e islanan. Pa cu esaki nan tambe ta habri pa haya critica y 'feedback'.

            Nan ta uza imagennan di satellite pa haci e analisis aki. Nan no ta midi calor extremo di aire, sino di e suela. Di e forma aki por wak miho con infrastructura ta wordo afecta. El a agrega cu na Aruba ta casi imposibel pa crea un mapa completo.

            Ora cu a papia cu personanan specialisa den meteorologia a indica cu Aruba ta hopi unico den su clima ya cu semper ta cubri door di nubia y toch ta un pais hopi seco, el a señala. Esaki no ta un informacion cu tabata habri, pero cu e personanan specialisa den meteorologia si tabata sa. Esey ta haci cu Aruba toch ta cay atras compara cu otro islanan den Caribe cu si por aplica e metodo sin problema.

            Ainda pa Aruba tin hopi pregunta cu mester wordo contesta. Ta purbando di explora otro maneranan pa cubri e 'gap' aki cu a keda den e data.

            Aworaki e team ta bezig cu entrevistanan den comunidad di e gruponan vulnerabel y e fin di e proyecto lo ta na october 2025. Den augustus y september ya caba lo cuminsa organisa eventonan pa comunidad unda ta bay divulga e resultadonan di e comunidad y di e personanan cu a wordo entrevista, Wouters a duna di conoce.

            Nan lo invita gobierno y comunidad mes pa ta presente. Con exactamente ta bay divulga e informacion no ta conoci ainda. Cada isla ta hacie na nan manera. Na Jamaica nan lo hacie den parkenan, pa medio di 'picnic events'. Na Corsou lo combina arte, cultura cu ciencia pa asina por debati y reflexiona riba e resultadonan, el a bisa. Na Aruba cu Sint Maarten ainda ta den combersacion.

            Banda di esey ta bay organisa un tayer virtual pa medio di un network di islanan pa siña con por traha cu e metodologia aki y combersa riba kico por interpreta di e mapa di calor extremo. Na mesun momento ta bezig ta wak cua islanan no por aplica e metodo aki, pa por ehempel, e caso di Aruba cu semper ta cubri cu nubia.

            Pa loke ta e parti cientifico, Oriana Wouters, kende ta Biologo, a indica cu e ta trahando den esaki cu Muskaan Khemani di Corsou, un cientifico den data espacial. E ta uza e forma di 'Geographic Information Systems' (GIS) cual ta yuda incorpora informacion di personanan, datonan demografico, di infrastructura, recursonan natural den un mapa cu ta interactivo. E ta traha pa Universidad di Boston y ta bay haci su Master na Columbus University y mientrastanto e ta haciendo e analisis.

            Khemani a publica varios articulo cientifico pa diferente ciudad Mericano tocante calor extremo. El a desaroya un metodologia di mapa di inundacion, cu ta un tipo di metodologia cu ainda no tin standard cientifico p'e. E ta un persona cu ta mas cu capacita pa analisa e datonan y e metodologia.

            Wouters a laga sa cu e proyecto aki ta danki na fondonan di e comisionnan nacional di UNESCO, di Aruba, Corsou, Sint Maarten y Jamaica, cu a para tras di e proyecto aki y a mand'e pa UNESCO na Francia unda e proyecto a destaca.

            Democratisacion di data ta hopi importante pa sigui traha riba empodera tur hende pa ta mas autonomo den con kier desaroya den futuro, Oriana a finalisa bisando.