Aruba ta ariba di e promedio mundial di  5% cu ta inclui tur tipo di cancer di cuero y tur ta ocasiona door di solo

Aruba ta ariba di e promedio mundial di  5% cu ta inclui tur tipo di cancer di cuero y tur ta ocasiona door di solo

Dermatologo Lampe ta enfatisa riba prevencion, proteccion y control

ORANJESTAD (AAN):   E incidencia di cancer di cuero de nos poblacion ta surpasando e indice di promedio na nivel global, asina dermatologo local, dokter Nuris Lampe a duna di conoce. Manera el a bin ta haci hopi biaha, e specialista di cuero ta probecha luna di mei, cu ta luna di conscientisacion riba cancer di cuero, pa educa riba kico nos mester haci pa preveni di sufri di e malesa aki.

            Ademas di su estudio y specialisacion den cancer di cuero, dokter Lampe tin mas di 25 aña di experiencia na Aruba. E ta considera cu informacion y prevencion por ta e clave pa contraresta e aumento den casonan di cancer di cuero na Aruba. Esey ta importante pasobra tin varios factor cu ta haci nos na Aruba tin mas chens di sufri daño.

            E prome cu ta cada bes solo ta mas fuerte, sigui pa e echo cu Aruba su superficie ta plat y esey ta pone cu nos ta haya mas rayo UVB y UVA, mayoria di e actividadnan riba e isla ta pafo, nos tin mas tanto ora di solo pa dia y nos infrastructura no ta brinda mucho proteccion. UVB ta duna bo un riesgo di cancer mas lihe y e UVA ta duna bo tambe un riesgo di cancer di cuero, pero mas laat den edad; p’esey vergrijzing tambe ta hunga un rol.

            Loke hopi biaha hende no sa ta cu efecto di solo riba cuero ta acumulativo. Si bo kima un dia y despues e ta pasa, e daño paden ta permanente y cada bes mas. Embehecemento di cuero cu ta sosode cu tempo, e ta empeora door di exposicion na solo y ta aumenta e chens di cancer di cuero.

            Dokter Lampe actualmente ta den proceso di digitalisa y analisa su base di dato di pashent pa pone nan den diferente categoria di diagnosis. Sinembargo e por adelanta cu Aruba ta ariba di e promedio mundial cu ta 5%, cual ta un porcentahe cu ta inclui tur tipo di cancer di cuero y tur ta ocasiona door di solo.

            Dokter ta splica cu te cu poco tempo pasa, tabatin un nocion general cu solo ta saludabel y ainda tin hende, primordialmente di edad halto. Te ora cu bin un cambio den esey, e informacion robes ta keda pasa di un generacion pa otro. Loke nos ta come y nos cultura tambe ta hunga un papel den e nivel di riesgo.

            Otro idea robes cu hende tin ta cu ora shelo ta nubla, solo no ta kima bo. Dokter Lampe ta bisa cu e rayonan ta pasa mescos cu of sin nubia. Superficie mas cla, sea vloer of muraya no ta absorba e rayonan y ta bon mas lihe. Esey ta nifica cu, por ehempel, maske bo ta sinta bou un gazebo of palo na lama, e rayonan ta bon riba e santo blanco y ta kima bo tambe.

            Otro aspecto, segun dokter Lampe ta cu keto bay ta mira malesa como un taboo. Por tin hende den famia cu tin cancer di cuero, pero ningun hende no sa pasobra e tin miedo of berguensa pa papia di dje. E secreto ey ta pone cu otronan no ta tuma e precaucion necesario. Mas leu cu genetica cu ta duna bo un cierto tipo di cuero, famia ta comparti e mesun cuminda y e mesun custumber. Esey mester cambia si kier haya un resultado diferente.

            E cancer di cuero mas prevalente ta e Basal Cell Carcinoma pasobra e por aparece na diferente parti di curpa, por ehempel cada bes na otro luga di e brasa. Estudionan reciente ta mustra cu e di dos ta e Squamous Cell Carninoma. Si bo no detect’e, kita of trat’e na tempo, e ta pasa a bo sanger y bira letal, segun dokter Lampe.

            Tin tres manera di preveni cancer di cuero: 1. Evita solo, 2. Uza proteccion y 3. Controla anual. Deteccion na tempo ta primordial y por nifica e cura, te hasta di melanoma, cual ta e cancer di cuero di mas agresivo. Dermatologo ta entrena pa detecta un melanoma. Tin diferente caso na Aruba di persona cu tin te hasta 25 aña como sobreviviente di cancer di cuero pasobra nan a detect’e y trat’e trempan y ta keda controla.

            Bo mester corda riba e ABCDE di cancer di cuero cu ta para pa: A=Asimetria, B=Borders (rand), C=Color, D=Diameter y E=Evolucion. “Si bo tin algo cu ta crece, cu ta cuminsa sangra of no ta cura, bo tin cu bay dokter inmediatamente,” asina dokter a bisa.

            Awendia casi tur producto ta bin cu proteccion mas ariba di 30 SPF. E ta suficiente si bo ta un hende di cuero scur y si bo ta bolbe aplica. Un hende color cla mester un proteccion mas halto. Fuera di esey, protector solar ta traha pa blokia rayonan UVB. Tambe e productonan ta bin awo cu e cantidad di minuut cu nan ta activo y cu ta waterproof. Mayoria ta entre 60 y 80 minuut. E ora bo sa ki ora pa bolbe aplica. Tin aplicacion conoci como UV meters riba nos telefon cu por bisa e persona, segun su tipo di cuero, cua proteccion e mester y pa cuanto minuut e lo ta efectivo.

            E ta depende tambe di ki actividad bo ta haci durante dia. Un persona cu ta sinta na oficina, tin mester di menos proteccion compara cu un chauffeur, por ehempel. Pa nan ta conseha pa bisti manga of rashguard special cu ta proteha nan brasa.

            P’esey cancer ta mas prominente na cara y man pasobra ta e partinan di curpa cu no por tapa. Por ultimo, dokter Lampe a bisa cu tratamento anti-embehecemento ta yuda den combatimento di e efectonan di solo riba nos cuero.